برای آشنایی بیشتر و اینکه بدانیم روانشناسی بالینی چیست می توانیم بگوییم که روانشناسی بالینی یک تخصص روانشناسی است ، به عبارت دیگر روانشناسی بالینی گونه ای از روانشناسی است. روانشناسی بالینی به بررسی ناهنجاری های روانی و درمان آن می پردازد ، این ناهنجاری ها می تواند ریشه در ژنتیک ، تاثیرات اجتماعی و مشکلات خانوادگی داشته باشد ، درمان به این شکل است که بعد از مشاوره و بررسی جوانب مختلف یک برنامه درمانی یا مدیریتی برای بهبود افراد به کار گرفته می شود ، البته به یاد داشته باشید که کار روانشناس بالینی دارو تجویز کردن نیست بلکه اصلاح مشکلات روانی است که فرد با آن دست و پنجه نرم می کند. تاریخچه روانشناسی بالینی از نظریه های روانشناس اتریشی به نام فروید سر چشمه می گیرد ، فروید اولین نفری بود نظریه کفتار درمانی با بیماران روانی را مطرح کرد. بعد از وقوع جنگ جهانی اول و دوم روانشناسی بالینی شکل جدی تری به خود گرفت ، برای افرادی که در طول جنگ دچار صدماتی مخصوصاً از لحاظ روانی می شدند روانشناسی صورت می گرفت و پس از جنگ جهانی دوم در دانشگاه های آمریکا مدراک رسمی برای روانشناسی بالینی ارائه می شد.
یک متخصص روانشناس بالینی فعالیت های مختلفی انجام می دهد که عمده فعالیت آن ها به صورت زیر است :
یکی از معضلاتی که بعضی از افراد به طرز شدیدی گرفتار آن هستند وسواس است ، وسواس یک اختلال روانی است که می تواند به شکل های مختلف بروز پیدا می کند مانند : وسواس فکری و وسواس عملی ، فردی که دارای اختلال وسواس است ممکن است یک کاری را چندین بار انجام دهد و هنوز از انجام شدن چندین باره ی آن اطمینان حاصل نکند ، اگر این افراد از انجام کاری یا چیزی اطمینان حاصل نکنند دچار اضظراب شدیدی می شوند که کنترل روان و اعصاب آن ها را بهم می ریزد.
ممکن است افراد خود ندانند که دارای وسواس هستند ولی کار هایی را انجام می دهند که وسواس است ، در این موارد افراد باید به روانشناس بالینی مراجعه کنند و با برگزاری جلسات مشاوره، روند درمان و بهبود خود را سپری کنند.
افسردگی یکی از مشکلاتی است که افراد زیادی در فرهنگ های گوناگونی با آن دست و پنجه نرم می کنند یا به نوعی افسردگی یک اختلال روانی بسیار شایع است ، فردی که دچار افسردگی است در طول زمان انرژی خود را از دست می دهد به گونه ای که حوصله ی انجام هیچ کاری را ندارد ، و همچنین به طور مداوم احساس گناه و سرشکستی می کند که همین مسئله باعث می شود زندگی برای او سخت شود ، اینطور که دائم به گذشته فکر می کند و به نحوی خودش را مجازات می کند. در این مواقع بهترین گزینه مراجعه به متخصص روانشناس بالینی و برگزاری جلسات روانشناسی است.
افرادی که استرس زیادی را تجربه می کنند معمولاً این استرس ریشه در گذشته آن ها دارد، به این صورت که یک اتفاق نا هنجاری در زندگی آن ها رخ داده است و با کوچک ترین اتفاقی استرسی زیادی وجود آن ها را در بر می گیرد ، افرادی که دارای استرس زیادی هستند علاوه بر اینکه زندگی را برای خود سخت می کنند باعث می شوند که اطرافیان آن ها هم دچار مشکل شوند یا به نوعی زندگی در کنار افرادی که استرس زیادی دارند برای آن ها ملال آور است که این قضیه می تواند زندگی زناشویی و روابط اجتماعی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد.
برخی از افرادی هم هستند که با اعتیاد های گوناگونی دست و پنجه نرم می کنند، این اعتیاد ها می تواند اعتیاد به مواد مخدر و الکل ، قمار ، بازی های کامپیوتری و هر گونه فعالیتی که جنبه های دیگر زندگی فرد را دچار مشکل کند، باشد. اینگونه افراد اکثراً دچار اختلالات روانی مانند افسردگی و استرس زیاد می شوند ، به همین منظور یکی از فعالیت های روانشناس بالینی ارائه خدمات روانشناسی و درمان افرادی است که به فعالیت های نا درستی نظیر اعتیاد می پردازند و پس از اقدام به ترک، نیاز به خدمات ترک اعتیاد دارند. البته لازم به ذکر است معمولاً متخصصان روانشناس برای ترک اعتیاد در مرکز ترک اعتیاد حضور دارند و با برگزاری جلسات مشاوره و بررسی شرایط بیمار، پروسه درمان را شروع می کنند و گاهاً در صورت لزوم شخص بیمار را به متخصص روانپزشک نیز معرفی می کنند.
بیش فعالی یکی از مشکلاتی است که ریشه در کودکی افراد دارد ، افراد در کودکی ممکن است دارای بیش فعالی باشند و پس از بی توجهی به این مسئله در سن بلوغ و جوانی منجر به نا هنجاری های اجتماعی و صدمات غیر قابل جبران شود.
بعضی از افراد ممکن است از بدو تولد دچار نارسایی های جسمی باشند مانند : اوتیسم ، ناتوانی ذهنی ، معلولیت ، مشکلات یادگیری و….. که روانشناس بالینی می تواند به درمان آن ها از جنبه های ذهنی کمک بسزایی کند.
حال که با عمده فعالیت های روانشناسی بالینی آشنا شدید می خواهیم بدانیم تفاوت آن با روانپزشکی در چیست ، پس با ما در ادامه ی این مطب همراه باشید.
همانطور که از نام آن پیداست روانپزشک دارای مدرک پزشکی از دانشگاه است ، یعنی روانپزشک در مقطع دبیرستان در رشته ی تجربی تحصیل کرده و در دانشگاه رشته ی روانپزشکی را انتخاب می کند و مدرک دکتری خود را اخذ می کند ، ولی روانشناسی اینگونه نیست ، رواشناس بالینی پس از تحصیل در رشته ی انسانی در مقطع دبیرستان وارد دانشگاه می شود که بعد از ورود به دانشگاه می تواند رشته ی روانشناسی را انتخاب کند و بعد از اخذ مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری در رشته ی روانشناسی بالینی می تواند برای خود مطب داشته باشد و به درمان افراد بپردازد.
همانطور که پیش تر نیز اشاره شد روانشناس اجازه ی تجویز دارو ندارد ولی روانپزشک می تواند دارویی را به افراد بیمار تجویز کند.
و آخرین تفاوت در این است که روانپزشکان می توانند بیماری افراد را تشخیص دهند و پس از تشخیص برنامه ی درمانی را تنظیم می کنند و به انجام این برنامه نظارت می کنند ، به عبارتی روانپزشک مراحل درمان را مشخص می کند ولی روانشناس بالینی فقط به درمان افراد از طریق گفتار درمانی می پردازد.
لازم به ذکر است که روانشناس بالینی علاوه بر داشتن مطب شخصی می تواند در دانشگاه ها و مدارس این علوم را تدریس کند و همچنین در بیمارستان ها یا ادارات دولتی یا مراکز تحقیقاتی مشغول به کار باشد.
روانشناسی بالینی خود دارای زیر مجموعه هایی است که عبارتند از :
در این نوع از روانشناسی از کودکی تا نوجوانی افراد را مورد درمان قرار می دهند و اگر فرد دارای مشکلات و اختلالات روانی به خصوصی باشد به درمان آن ها می پردازند.
عوامل اجتماعی و بیولوژیکی که در سلامت افراد تاثیر می گذارد را مورد درمان و بررسی قرار می دهند.
عملکرد مغز و سیستم عصبی افراد را مورد بررسی و درمان قرار می دهند که این اختلالات مغزی می تواند شامل : آلزایمر ، پارکینسون و سکته مغزی باشد.
فرق روانشناسی بالینی و روانشناسی عمومی در این است که روانشناسی عمومی رفتارهای ذهنی و عملکردهای روانشناختی را بررسی می کند ولی روانشناسی بالینی یک قدم جلوتر است یعنی به جز بررسی و ارزیابی رفتارها و مشکلات ذهنی و روحی بیمار، به درمان آن هم می پردازد.
روانشناس عمومی باید بعد از کسب مدرک کارشناسی روانشناسی دو سال آموزش شغلی دریافت کند. در حالی که روانشناس بالینی دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا با ۲ سال کار کامل تحت نظارت به رشته تخصصی بالینی است.
با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید از شما عزیزان می خواهیم که دیدگاه های خود را با ما در قسمت نظرات در میان بگذارید.