اعتیاد جرم نیست یک بیماری است
از نظر متخصصان و محققان در عرصه بیماری اعتیاد و افراد معتاد، اعتیاد نه مشکل اخلاقی و نه ضعف اراده است، بلکه یک بیماری جسمی و روانی با پیامدهای اجتماعی است.
متاسفانه جامعه ی ما هنوز نپذیرفته است که اعتیاد جرم نیست یک بیماری است.
با عوض شدن نگاه مسئولان و متخصصان به مسائل اجتماعی از جمله مسأله اعتیاد، فرد معتاد از یک مجرم به فردی بیمار تبدیل شده است که با دادن خدمات ترک اعتیاد به این افراد می توان آن ها را از این معضل، نجات داد. مصداق و نمونه این چرخش دیدگاه را به خوبی در شعارهایی مانند «اعتیاد جرم نیست یک بیماری است» می توان مشاهده کرد.
با عوض شدن تعریف اعتیاد از جرم به بیماری و دستگاه مسئول برخورد با آن، نوع برخورد با معتادان نیز از برخورد قهر آمیز به برخورد ترحم آمیز و حمایت شونده در سمت و سوی درمان تبدیل شده است.
اعتیاد جرم نیست
روزگاری در جامعه ما، اعتیاد جرم محسوب می‌شد و فردی که مصرف‌کننده مواد مخدر بود، مجرم محسوب می‌گردید و به جای برخورد مناسب با او و انجام انواع روش های درمانی نظیر ویزیت در منزل، بستری در یک مرکز معتبر ترک اعتیاد و به دنبال آن پرداختن به امور درمان و خدمات مشاوره او، طبق قانون، مجرم روانه زندان می‌شد به این امید که بعد از اتمام دوران محکومیت و بازگشت از زندان، دست از مصرف مواد مخدر برداشته و رفتار وی اصلاح شود. اما آیا این طور بود؟
تجربه نشان داده است که اعتیاد جرم نیست و زندان روش مناسبی برای ترک اعتیاد نمی باشد. در اکثر کشورهای جهان، مواد مخدر در زندان‌ها راحت تر از بیرون قابل دستیابی است، فقط کمی گرانتر است. در ضمن در زندان هیچ گونه علت شناسی در مورد این که چرا فرد اعتیاد پیدا کرده صورت نمی‌گیرد و در نتیجه هیچ علتی نیز از بین نمی رود، بنابراین، روشن است که بعد از خروج از زندان اگر الگوی علل اعتیاد هنوز تداوم داشته باشند، اعتیاد نیز دوباره شروع خواهد شد.
افراد در زندان تحت تاثیر شخصیت‌های دیگر قرار می‌گیرند و شاید حتی بسیاری از رفتارهایی که قبلا حتی به آن فکر نمی‌کردند، حال آنها را یاد گرفته و روانه جامعه می‌شوند. خانواده برخی از زندانی‌ها در سراسر دنیا اعتقاد دارند که زندان، دانشگاه انواع و اقسام رفتارهای ضد اجتماعی است. اگر به وسیله اطلاع رسانی و فرهنگ سازی، این فرهنگ در جامعه فراگیر شود که اعتیاد جرم نیست ، نگرش افراد جامعه و خانواده ها به مسأله اعتیاد، افراد معتاد و ترک اعتیاد به مواد مخدر تغییر می یابد و در صدد برخورد مناسب و مفید با افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند بر می آیند.
معتاد مجرم نیست بیمار است
گرفتار شدن در دام اعتیاد معضل و دردی اجتماعی است که مجرم دانستن کسانی که در این بلا دست و پا می زنند، نه تنها مشکلی از جامعه را حل نمی کند بلکه به پیچیده تر شدن موضوع نیز می انجامد.
شاید همه ما وقتی با یک معتاد برخورد می کنیم، در نگاه اول او را به عنوان یک متهم می نگریم، اما وقتی از گذشته و جایگاه برخی از افرادی که در این دام گرفتار آمده اند، آگاه می شویم به طور قطع نسبت به این نوع اندیشیدن تجدید نظر خواهیم کرد و در می یابیم که معتاد مجرم نیست بیمار است.
پدیده اعتیاد مانند دیگر معضلات اجتماعی راه حل هایی جز برخورد قهری دارد و اگر به واقع بخواهیم در راه نجات معتاد گام برداریم، نخستین اقدام می تواند داشتن نگاه طبیبانه به وی باشد. اگر معتقدیم که نجات معتاد، نجات جامعه است باید واقعاً دیدگاهمان این باشد که معتاد مجرم نیست بیمار است ، پس باید به الزامات نجات او پایبند باشیم و با فراهم کردن شرایط برای ترک اعتیاد به همراه برگزاری جلسات و خدمات روانشناسی و خدمات روانپزشکی برای فرد بیمار، همزمان جسم و روح گرفتار در دام اعتیاد را مداوا کنیم.
معتاد مجرم نیست بیمار است
وقتی بدانیم که معتاد مجرم نیست یک بیمار است ، برای نجات او واژه مناسب درمان اعتیاد را به کار می بریم که در عمل نیز باید اقدامات درمانی را سرلوحه کارها قرار داد و درمان نیز با تحقیر و تهدید و برخورد قهرآمیز منافات دارد و قوانین نیز باید به گونه ای اصلاح شود که معتاد را یک بیمار نیازمند به درمان بداند نه یک مجرم.
علاوه بر این اقدامات اساسی باید در حوزه پیشگیری متمرکز شود تا شرایطی به وجود آید که کسی به سمت اعتیاد کشیده نشود. اقدامات پیشگیرانه و فرهنگی همراه با تلاش های درمانی برای نجات معتاد می تواند جامعه ای سالم را برای ما به ارمغان بیاورد.
نگاه طبیبانه به معتاد همچنین باعث خواهد شد تا وی بار دیگر به سمت این بلای خانمانسوز کشیده نشود و زندگی با نشاطی را پس از رهایی از اعتیاد دنبال کند.
اعتیاد یک بیماری است
بنابراین باید مسئولان و شهروندان جامعه‌ی ما به سمتی حرکت کنند که اعتیاد را نه به‌عنوان یک جرم بلکه یک بیماری همانند سایر بیماری‌ها بدانند. این تغییر نگاه و فرهنگ سازی که اعتیاد یک بیماری است، در مرحله‌ی اول از طریق رسانه‌های همگانی و آموزش‌وپرورش باید صورت پذیرد و به مرور در قوانین و مقررات تغییراتی صورت پذیرد تا بتوانیم در بلندمدت نگاه جامعه را به این پدیده‌ی اجتماعی تغییر دهیم.
اعتیاد یک بیماری است و کسانی که معتاد می شوند افرادی سست عنصر و بی اراده یا از لحاظ اخلاقی فاسد نیستند. وجود چنین برداشت نادرستی سبب می شود که بسیاری از معتادان نتوانند درخواست كمك کنند و به خاطر اعتیادشان دچار احساس شرمساری شوند؛ کاری که هیچ نتیجه مثبتی به همراه ندارد واز این رو اقدام به ترک اعتیاد نمی کنند. معتادان به علت احساس شرمندگی ، ترس ، خشم و عذابی که می کشند، به حمایت نیاز دارند نه به چیز دیگری که حال آنها را نسبت به خودشان بدتر کرده و آنان را مقصر کند.
اعتیاد بیماری
کسانی که مواد مخدر مصرف می کنند بیشتر در معرض بیماری های مزمن و حاد قرار می گیرند. اعتیاد بیماری های خونی مانند ایدز و هپاتیت را به همراه دارد و رایج ترین علت مرگ در بین افراد مبتلا به این بیماری است. برخی از رایج ترین بیماری هایی که سلامتی افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند به شرح زیر می باشد :
اچ آی وی و ایدز – هپاتیت – عوارض قلبی عروقی – مشکلات دستگاه تنفسی – آسیب های کلیه و کبد – مشکلات مغز و اعصاب – مشکلات بهداشت روانی – سرطان – عوارض مخرب دوران بارداری
اعتیاد بیماری است
اعتیاد بیماری است، یک بیماری زیست شناختی، روان شناختی و اجتماعی؛ عوامل متعددی در امر سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد مؤثر است که در تعامل با یکدیگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتیاد می شوند. عوامل مؤثر بر فرد، محیط فرد و عوامل اجتماعی، عوامل درهم بافته‌ای هستند که بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. درک کلیه علل و عوامل زمینه‌ای موجب میشود تا روند مبارزه با این بیماری، پیشگیری، شناسایی و درمان به طور هدفمند برنامه ریزی و پیگیری شود.
اعتیاد بیماری است که به ارگانیسم بدن امکان می‌دهد تا خود را تدریجاً با پاره‌ای از مواد سمی سازش دهد و مصرف روزمره مقداری از این مواد را که برای ارگانیسم طبیعی بدن کشنده است تحمل نماید.
اعتیاد بیماری است که استعمال متوالی یا متناوب مواد مخدر در فرد ایجاد می‌کند. با استعمال مواد مخدر تحریک پذیری سلولهای عصبی افزوده شده و در نتیجه داروی بیشتری لازم است که آن را به حالت تعادل بازگرداند.
اعتیاد به مواد مخدر یعنی مصرف بیش از حد داروی طبیعی یا شیمیایی که سبب مسمومیت حاد یا مزمنی می شود که به حال شخص و جامعه مضر است.
به همین منظور باید گفت که اعتیاد بیماری است.
اعتیاد یک بیماری است بیماران را مداوا کنید
اعتیاد یک بیماری است نه یک مشکل اخلاقی ! مردم ما هنوز قبول ندارند که اعتیاد یک بیماری است نه ضعف در اراده ی شخص معتاد!
در فرهنگ سنتی ما اعتیاد یک مشکل اخلاقی است و معتاد یک هنجار شکن ! اعتیاد را ناشی از بی ارداه بودن فرد معتاد می دانند. در این نگاه، یک معتاد اراده ای بسیار ضعیفی دارد که نتوانسته است در مقابل وسوسه مصرف مواد مخدر ایستادگی کند. غالبآ معتاد را یک مجرم و هنجار شکن تلقی می کنند و نتیجه این می شود که باید با این معتادان مجرم برخورد قضایی صورت گیرد و به مجازات رسانده شوند.
امروزه در کشورهای توسعه یافته نگاه به موضوع اعتیاد کاملا تغییر یافته و به صورت علمی به این موضوع نگاه می شود. معتاد از نگاه علمی، فردی بیمار است که برخلاف میلش به این بیماری گرفتار شده است پس اینطور گفته می شود که اعتیاد یک بیماری است و باید بیماران را مداوا کرد.
پیامدهای این بیماری جسمی و روانی خود را به صورت رفتارهای ناهنجار و ضد اجتماعی نشان می دهد. این رفتارها نه به صورت کاملا آگاهانه و انتخابی از طرف بیمار معتاد صورت می گیرد، بلکه این رفتار عوارضی است از بیماری اعتیاد و تاثیر مواد مخدر بر مغز فرد و همچنین رفتارش می باشد برای همین می توان گفت که اعتیاد یک بیماری است و این بیماران را باید در یک مرکز ترک اعتیاد مداوا کرد.
فرد معتاد بیمار است با او مهربان باشیم
حمایت خانوادگی و رفتار درست با معتاد نقش پررنگی در بهبود و افزایش موفقیت فرد دارد. هرچند آگاهی از اعتیاد اطرافیان به‌ویژه یکی از اعضای خانواده اضطراب و تنش فراوانی به انسان وارد می‌کند اما باید رفتار صحیح با فرد معتاد را شناخت و باید بدانیم که فرد معتاد بیمار است با او مهربان باشیم.
برای ارتباط گرفتن با فرد معتاد به جای اینکه از خود رفتار خشن و تندی نشان بدهیم بهتر است هیجانات منفی خود را کنترل کرده و احساساتمان را مدیریت کنیم تا با رفتار پرخاش گرانه، فرد معتاد را طرد نکنیم.
افراد معتاد در بعضی مقاطع بسیار آسیب‌پذیر هستند و به تأیید شدن از سمت خانواده و اطرافیان حساس‌ترند. به همین دلیل واکنش شدیدتری نسبت به طرد شدن از سوی نزدیکان خود نشان می‌دهند. قهر و یا طرد شدن از سوی خانواده او را بیشتر به سمت اعتیاد می‌کشاند.
اول باید هدف از ترک اعتیاد ، دلایل اعتیاد و چرایی درگیر شدن عزیزتان به اعتیاد را بشناسید و تا جایی که امکان دارد آنها را رفع کنید.
مهم است که شما فرد معتاد را مورد حمایت عاطفی قرار دهید، فردی که معتاد شده باید بداند برای خانواده و اطرافیانش مهم است و حتی در این شرایط او را تنها نمی‌گذارند، فرد معتاد به دلیل تأثیر مواد مخدر و الکل احساس بی‌ارزشی می‌کند ولی اگر از طرف خانواده حمایت شوند قطعاً شانس بیشتری برای درمان خواهد داشت.
معتادان را دریابید
فرد معتاد مجرم نیست بلکه اعتیاد تنها یک بیماری است که فرد به دلیل برخی عوامل درونی و محیطی به آن مبتلا شده است . اگر با نگاه کردن به اعتیاد افراد معتاد به عنوان بیماری معتادان را دریابید و در صدد رفع مشکل آن ها باشید، به حتم نتایج خوبی به همراه خواهد داشت.
اعتیاد نوعی بیماری است، این بیماری به مانند بسیاری از بیماریهای دیگر در ابتدا با اقدامات پیشگیرانه می‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد و در صورت ابتلا نیز با اقدامات درمانی می‌توان آن را از بین برد.
به حتم اطلاع‌رسانی در پیشگیری از رخدادهای منفی اجتماعی تاثیر بسزایی خواهد داشت و مساله اعتیاد نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ بالابردن سطح آگاهی‌ها در خانواده می‌تواند تا حد بسیار زیادی از معتاد شدن عضو خانواده جلوگیری کند. گاهی بر اثر برخی مشکلات فردی، درونی و خانوادگی و همچنین مشکلات موجود در جامعه همچون بیکاری، افسردگی و... فرد مبتلا به اعتیاد میشود که در این برهه باید معتادان را دریابید و خانواده می‌تواند به‌عنوان نسخه‌ای معجزه‌آسا عمل کند.
متاسفانه برخی خانواده‌ها در مواجهه با اعتیاد عضو خانواده به صورت قهری برخورد کرده و وی را طرد می‌کنند؛ این طرد کردن سبب میشود تا فرد معتاد بیشتر از گذشته در پاتوق‌های مصرف موادمخدر حضور پیدا کرده و به نوعی بیشتر درگیر اعتیاد به موادمخدر شود. این در حالی است که فرد هر چه بیشتر به موادمخدر و اعتیاد گرایش پیدا کند، پذیرش فرد در خانواده کمتر میشود؛ چه بسا کافی است که در این بین فرد معتاد جرمی انجام دهد که مستوجب مجازات باشد که در این صورت پذیرش وی در خانواده عملا اگر به صفر نرسد، غیرممکن خواهد بود. با برخورد مناسب با افراد معتاد، می توانید معتادان را دریابید و در ریشه کن کردن این معضل اجتماعی مفید واقع شوید.
خانواده‌ها باید به این نکته توجه کنند که در مواجهه با عضو معتاد خانواده باید عاقلانه و مسئولانه برخورد کنند؛ چراکه طرد یا سرزنش فرد دردی را دوا نخواهد کرد. هرچند که خانواده می‌تواند بیشترین کمک را در عدم‌شکل‌گیری اعتیاد در عضو خود داشته باشد اما پس از شکل‌گیری این بیماری، هرچند شرایط روانی سختی در خانواده حکمفرما میشود اما باز هم این خانواده است که نقش مهمی را در حل این معضل ایفا می‌کند. طرد فرد معتاد از سوی خانواده بزرگترین اشتباه ممکن در مواجهه با یک فرد معتاد است، خانواده وظیفه دارد با تشویق فرد معتاد به ترک اعتیاد و فراهم کردن ابزار و مکان درمان برای وی نقش اثرگذاری داشته باشد. اگر فرد معتادی در خانواده خود دارید، از بیماری آن فرد خشمگین نشوید چراکه اعتیاد تنها یک بیماری است و با کمک به این فرد تلاش کنید تا به زندگی عادی خود بازگردد برای همین این موضوع مهم است که باید معتادان را دریابید.
اعتیاد بلای خانمان سوز
همانطور که همه ما می دانیم اعتیاد یک بلای خانمان سوز است که عوارض جسمى و روانى دارد.
تا زمانى که بـه علل گرایش بیمار توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه بخش خواهد بود و فرد معتاد دوباره گرفتار مواد اعتیاد آور می گردد و روند اعتیاد و بهبودی بی نتیجه می ماند. اعتیاد به موادمخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه هاى مختلف مى گردد و بلایی خانمان سوز است .همچنین ویرانگری هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزشها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را به طور جدى به مخاطره مى اندازد.
اعتیاد بلای خانمان سوز
متاسفانه گسترش دامنه مصرف مواد مخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است مواد مخـدر آنچنان آرام و بـی صـدا بـر جسـم و روان مصرف کننده مستولى می گردد که هیچ معتادى آغاز اعتیاد خود را به یاد نمی آورد. اعتیاد سبب تباهى میلیون ها مغز فعال می شود که سرمایه هاى آینده جامعه بشرى بشمار می روند.
اگر درصد کمى از کودکانى که والدین آنها معتاد هستند به سوى بزهکارى سوق داده شوند بعد از گذشت چندین سال تعداد بزهکاران در این مملکت به هزاران نفر خواهد رسید اعتیاد بیش از یک میلیارد نفر از اعضاء خانواده معتادان را در جهان بطور مستقیم با مشکلات ناشى از این آسیب مواجه نموده است.
به طور کلی باید بگوییم که معضل اعتیاد بلای خانمان‌سوزی است که جامعه‌های بشری را در چنگال مرگ‌آور خویش گرفتار ساخته‌است. این اختاپوس هراس‌آور، قدرت اندیشه، نوآوری، پشتکار، کوشش و سازندگی را در انسان‌ها به‌ویژه در نسل جوان جامعه، از بین می‌برد و بنیان خانوادگی و اعتقاد دینی آنان را به نابودی می‌کشاند. امروزه، کمتر کشوری را در جهان می‌توان یافت که پدیده‌ی مواد مخدر و اعتیاد، مهمترین دغدغه یا یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی‌اش نباشد. هرساله، مبالغ هنگفتی برای مبارزه با این گرفتاری هزینه میشود. در ایران نیز معضل مواد مخدر، سال‌هاست وجود دارد و با توجه به مبارزه‌ی پی‌گیرانه‌ی جمهوری اسلامی با این بلای خانمان سوز، هنوز نتوانسته‌ایم بر این معضل اجتماعی به طور کامل چیره شویم.
البته لازم به ذکر است که همیشه درباره موضوعات مختلف نظرات مختلفی هم وجود دارد و در مورد موضوع اعتیاد هم همینطور است. در مورد مجرم بودن یا بیمار بودن فرد معتاد بعضی هم نظر دارند که اگر فرد معتاد مجرم نیست و بیمار است پس می توان این طور نتیجه گرفت که فروش مواد مخدر به افراد مصرف کننده، کاری جز طبابت و ارائه خدمت به بیماران نیست. این درست نیست که در راه مبارزه با مواد خدر برخی کشته شوند و به حق شهید نامیده شوند و عده‌ای با مواد مخدر انیس و مونس باشند و بگوییم بیمارند و حامی جنایت و مکمل زنجیره‌ی جرم نیستند و نباید با ایشان برخورد شود و عده‌ای دیگر مواد مخدر توزیع کنند و به حق مجرم نامیده شوند.
باید متوجه بود که افراد معتاد جزئی از این زنجیره جرم هستند ، خصوصا وقتی مبارزه با مواد مخدر، در انتها چیزی جز مبارزه با معتادین نیست. تبدیل کلمه مجرم به بیمار کمک به مجرم و تحقیر قانون و قانونگذار و مجری قانون و مردم است.
مصرف مواد مخدر، تنها برای خود مصرف‌کننده تباهی به دنبال ندارد بلکه این خطرات متوجه سایر اقشار جامعه نیز بوده و این فساد موجب برهم خوردن و نابودی نهاد خانواده و افزایش جرم میشود زیرا فرد معتاد مجبور است برای تامین نیاز خود، دست به هر عملی بزند و چون وی از منظر جامعه مطرود است و نمی‌تواند شغلی داشته باشد، پس به ناچار دست به دامن جرم میشود.
از جنبه دیگر نیز سبب میشود تا برخی مشاغل مانند فروشندگان مواد مخدر در جامعه ایجاد شود که معضلات خاص خودشان را دارند؛ بنابراین می‌بایست برای رویارویی با تبعات وخیم مواد مخدر و کاهش اثرات آن و ارتقای امنیت انسانی، سیاست کیفری منسجمی اتخاذ شود. (منبع : خبرگذاری فارس)
اعتیاد در ایران
اعتیاد در ایران موضوعی است که سال‌ها مورد توجه مسئولان و متخصصان اعتیاد در ایران بوده‌است.
اعتیاد در ایران بلایی خانمانسوز است که تاریخچه‌ای طولانی دارد. آمارها نشان می‌دهند که علاوه بر وجود بیش از پنج میلیون معتاد مستمر و تفننی در کشور، گردش مالی پول‌های کثیف حاصل از سوداگری مرگ، هر ساله میلیاردها تومان به اقتصاد کشور لطمه وارد می‌کند و تجارت غیرقانونی مواد مخدر را می‌توان یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصاد کشور دانست.
درباره آمار اعتیاد در ایران در گذشته، اطلاعات چندانی در دسترس نیست. هرچند اولین مشاهدات تاریخی از مصرف مواد مخدر به کتاب‌های تاریخی و پزشکی دوران غزنویان باز می‌گردد، اما در این آثار نیز مشخص است که ایرانیان پیش از آن نیز با مصرف مواد مخدر و تاثیرات سوء آن آشنا بوده اند.
تقریباً تمامی گزارش‌ها، سفرنامه‌ها، خاطره‌نویسی‌ها و مانند آن که به دست جهانگردان و متفکران داخلی و خارجی نوشته شده‌اند، از آمار بالای سوءمصرف مواد مخدر خبر می‌دهند. آثار اجتماعی وضعیت اعتیاد در ایران در دوران قاجار، نشان می دهد تا چه اندازه بر اثر سوءمصرف مواد مخدر در کشور، آشفته و درهم ریخته بوده است. طبق گزارش‌های موجود مشخص شده است که نه تنها بسیاری از مردم که حتی بسیاری از بزرگان و درباریان در این دوران دچار اعتیاد به سوءمصرف مواد مخدر بوده‌اند.
در دوران پهلوی اول و دوم نیز مصرف گسترده مواد مخدر همچنان ادامه یافت و طرح‌ها و برنامه‌ها برای مقابله با این ماده مخدر به نتیجه خاصی نرسیدند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مبارزه با اعتیاد شکلی بسیار جدی به خود گرفت و تلاش‌های فراوانی برای مقابله با آن صورت گرفت و این امر هر سال به صورت جدی تر از طرف مسئولان پیگیری می شود.
4 Comments
بسیار عالی بود جناب دکتر راد عزیز
ارادتمندم عزیزم ؛ سلامت باشید.
خیلی ممنونم
عالی هستین آقای دکتر
سلامت باشید محمد جان لطف دارید